Terug in de tijd
Jeruzalem is al duizenden jaren oud en daarmee een van de oudste nog bewoonde steden ter wereld. De stad is heilig voor joden, christenen en moslims en heeft in de loop van de geschiedenis veel verschillende machthebbers gekend – van de Joden, Assyriërs, Babyloniërs, Perzen, Grieken en Romeinen in de Oudheid tot aan de Ottomanen, Britten, Jordaniërs en opnieuw de Joden in de moderne tijd.
Volgens de overlevering uit de Tora werd de eerste Joodse tempel gebouwd zo rond 950 voor Christus door Koning Salomon. De tempel werd gebouw op de berg Moria, die we nu vooral kennen als de Tempelberg of Haram al Shariff. De tempel mocht niet gebouwd worden door de vader van Koning Salomon – Koning David -, omdat hij vele oorlogen had uitgevochten. Nadat Koning Salomon het bewind overnam van zijn vader, bouwde hij de tempel om God te vereren en het geloof te belijden. De eerste tempel werd rond 586 voor Christus vernietigd door de verovering van Jeruzalem door het Babylonische Rijk. Dit betekende toen ook het einde van het Joodse religieuze leven in Jeruzalem.
De Tweede Joodse Tempel
In het jaar 515 voor Christus werd de tempel in Jeruzalem herbouwd. Dit hing met name samen met de goedgezinde Babylonische koning, die veel Joden uit ballingschap liet terugkeren naar Jeruzalem. Van het jaar 516 voor onze jaartelling tot het jaar 70 in onze jaartelling konden Joden in de Tweede Tempel de eredienst uitvoeren. Die tweede tempel was volgens de overlevering veel kleiner dan de eerste tempel en bovendien was de Ark van Verbond verloren gegaan tijdens de vernietiging van de eerste tempel.
De Ark van Verbond was een kist met de twee platen van de tien geboden, die door de Israëlieten uit de Sinaï was meegenomen, nadat God zich openbaarde voor Mozes en hem zijn wetten overhandigde. Daarnaast was er ook geen Joodse koning meer in de lijn van David en Salomon, die het beheer over de tempel kon uitvoeren. Dit had tot gevolg dat vele koningen van veel verschillende volkeren zich met de tempel bemoeiden, zodra zij Jeruzalem hadden veroverd.
In het jaar 70 werd de Tweede Tempel verwoest door de Romeinen in de Joods-Romeinse oorlog. Na het beleg van Jeruzalem en het verlies van de oorlog raakten Joden verspreid over de hele wereld. Het jodendom transformeerde zich tot het zogeheten rabbijnse jodendom: aangezien er geen centrale religieuze autoriteit meer was, kozen verschillende gemeenschappen hun eigen weg. Joden geloven dat de verlosser (messias) zal komen en dat er bij zijn komst een Derde Tempel op de Tempelberg zal worden gebouwd. Sinds de verdrijving van Joden uit Jeruzalem hebben zij altijd hun terugkeer naar Israël en Jeruzalem nagestreefd. Deze wens vormt een centraal onderdeel van het jodendom en van de joodse gebeden die dagelijks worden uitgesproken.
Religieuze significantie
Jodendom
De religieuze significantie van Jeruzalem voor de joden spreekt voor zich. Jeruzalem is al duizenden jaren de hoofdstad van het Joodse volk, zowel op religieus, als op cultuur en geschiedkundig gebied. In de Tora wordt Jeruzalem continu genoemd als de hoofdstad van het Land Israël, het land dat God aan de Hebreeërs beloofde. Daarom wordt Israël ook wel het ‘beloofde land’ genoemd en Jeruzalem ‘Zion’. In tegenstelling tot de andere monotheïstische religies kunnen we het Jodendom interpreteren als een nationale religie. Dit komt, omdat er een plek op aarde onlosmakelijk verbonden is met het geloof. Israël en Jeruzalem zijn daarom van ongekend belang.
Christendom
In het Jodendom wacht men op de komst van de verlosser, de messias. Bij zijn komst zal de Derde Tempel worden gebouwd en zal het joodse religieuze leven in Jeruzalem definitief worden hersteld. In het Christendom gelooft men dat Jezus de verlosser was. Israël en Jeruzalem zijn daarom heel belangrijk binnen het christelijke geloof. Jezus is namelijk geboren in de stad Betlehem, die nu op de Westelijke Jordaanoever ligt. Er bestaat soms verwarring tussen Nazareth en Betlehem, maar in het Nieuwe Testament staat Betlehem als geboorteplaats vermeld.
Nazareth, gelegen in het noorden van Israël, wordt gezien als de stad waar Jozef en Maria vandaan kwam en waar Maria zou zijn bevrucht door de heilige geest. Jeruzalem, daarentegen, is de plek waar Jezus gekruisigd werd door de Romeinen. Volgens de overlevering werd Jezus aan het kruis genageld op de plek waar nu de Heilige Grafkerk staat. Voor zijn kruisiging moest hij met het kruis op zijn rug door de oude stad van Jeruzalem lopen. Die route kennen wij vandaag de dag als de Via Dolorosa.
Islam
Ruim 600 jaar later wordt Jeruzalem veroverd door islamitische troepen, onder leiding van kalief Omar. Ook voor de Islam heeft Jeruzalem grote waarde. De overlevering vertelt ons namelijk dat de Tempelberg, ofwel Haram al shariff, de plek is waar de profeet Mohammed ter hemel steeg. Daarom zien moslims Jeruzalem als zeer belangrijke stad, na Mekka en Medina. Vandaag de dag staat de Tempelberg nog steeds onder het gezag van de Islamitisch Jordaanse Waqf. Op de plek waar Mohammed ter hemel steeg, staat nu de Gouden Koepel. Tegelijkertijd zien bepaalde groepen Joden dit als de plek waar vroeger de Joodse Tempels stonden. Daarnaast staat op de Tempelberg de Al Aqsa moskee.
Het moge duidelijk zijn dat de religieuze significantie van Jeruzalem groot is.