Likoed (‘Consolidatie’) is een volkspartij die ontstaan is als gevolg van een fusie tussen Begins Cheroet en de Liberaal-Zionisten (Gahal) in 1965. Later kwamen er nog enkele kleinere partijen bij, die in 1973 onder de kieslijst Likoed aan verkiezingen meededen. Likoed was de grote winnaar van de verkiezingen in 1977, die later bekend zouden worden als de ‘revolutie’. Het was namelijk de eerste keer dat de rechtse partijen in Israël de verkiezingen wonnen. Pas in 1988 zijn de verschillende partijen formeel opgegaan in een partij die de naam Likoed behield.
Ideologie & historische achtergrond:
De stempel van Cheroet, geworteld in de (rechts) revisionistische politieke ideologie van Ze’ev Jabotinsky (1880-1940) bleef echter het sterkste. In het bijzonder waar het gaat over de grenzen van Israël; Jabotinsky pleite voor ‘groot Israël’ (en heerschappij over de beide oevers van de Jordaan; dit is in latere jaren vertaald in heerschappij over het hele gebied tussen de Middellandse Zee en de Jordaan).
Likoed was tegenstander van de Oslo-akkoorden, maar heeft onlangs het vredesvoorstel van Trump omarmd, inclusief een Palestijnse staat in delen van de Westelijke Jordaanoever en in Gaza. Eind jaren ’90 was Benjamin Netanyahu premier, maar in 1999 verloor hij de verkiezingen van Ehud Barak.
Huidige partijleider Benjamin Netanyahu is een uitgesproken aanhanger van de vrije markteconomie en heeft de privatisering van veel staatsbedrijven bewerkstelligd. In zijn partij zijn er echter ook andere geluiden die aandacht vragen voor sociale zwakken, met maatregelen zoals betaalbare woningen. De heersende liberale economische gedachte is dus niet door alle leden omarmd, hoewel de partij onder Netanyahu vasthoudt aan liberale economische principes. Likoed is formeel een seculiere partij, al heeft zij de laatste jaren wel vaak met religieuze partijen samengewerkt tijdens verkiezingen en in wisselende coalities.
Partijleider Benjamin Netanyahu was vanaf 2009 tot 2021 onafgebroken de premier van Israël, in verschillende coalitiesamenstellingen.
Likoed profileert zich op het onderwerp veiligheid en de daaraan gekoppelde noodzaak tot een sterke leider. Veilige grenzen, hardhandig tegen terreur optreden en een sterk leger zijn voor Likoed de fundamenten voor een veilige, leefbare Joodse staat.
Kiezers:
Voor veel kiezers is het stemmen op Likoed niet alleen een kwestie van beleid, maar ook van identiteit. Zij zijn loyale kiezers en overwegen zelden op een andere partij te stemmen. Een belangrijke kiezersgroep voor Likoed zijn de Mizrachim, Israëli’s afkomstig uit islamitische landen zoals Irak, Marokko en Iran. Hun loyaliteit aan Likoed gaat terug tot de oprichting van de partij, onder Menachem Begin. De Mizrachi Joden die na de oprichting van Israël arriveerden waren veelal traditioneler in hun religieuze opvattingen en gebruiken, in tegenstelling tot het seculiere linkse establishment.
Jaar van oprichting: 1973
Politieke positie: centrumrechts tot rechts
Lijsttrekker: Benjamin Netanyahu
Huidig aantal zetels: 32
Online: https://www.likud.org.il/