De Jom Kippoeroorlog van 1973 kwam ten einde door een wapenstilstand tussen Israël en Syrië. Er is officieel nooit vrede gesloten tussen de beide landen, maar de Israëlisch-Syrische grens was sindsdien één van de meest stabiele grenzen van Israël. De burgeroorlog in Syrië heeft dat veranderd, maar desalniettemin vinden nog steeds weinig incidenten plaats aan de grens. De VN-vredesmacht UNDOF draagt hieraan bij.
Credits: Flickr
Het mandaat
Op 31 mei 1974 werd resolutie 350 aangenomen in de VN Veiligheidsraad, die de oprichting van een vredesmacht tot stand bracht om de wapenstilstand tussen Israël en Syrië te waarborgen. Deze nieuwe VN vredesmacht – UNDOF – kreeg in eerste instantie 90 man militair personeel. Dit personeel had als taak om de wapenstilstand en eventuele overtredingen van beide kanten te observeren. Al snel voegden verschillende bataljons zich bij de 90 toezichthouders, met meer materieel om te patrouilleren over de volledige lengte van de grens. UNDOF kreeg officieel een gebied toegekend, waarin verschillende bases mochten worden gebouwd. Dit gebied heet officieel de ‘disengagement zone’. Op de kaart hieronder wordt duidelijk waar UNDOF haar werkzaamheden verricht onder het internationale mandaat.
Credits: Wikimedia
Het gele gebied op de kaart is de zone waar UNDOF haar bases heeft en toezicht houdt op de wapenstilstand. Het gebied rechts van deze zone is Syrië en het gebied aan de linkerzijde zijn de Israëlische Golanhoogten. Daarnaast heeft UNDOF haar hoofdkwartier in Damascus en haar tweede hoofdkwartier nabij Ein Ziwan, op de Israëlische Golanhoogten.
Werkzaamheden
UNDOF kent officieel gezien een aantal werkzaamheden. Op de eerste plaats is het haar taak om te patrouilleren in de ‘disengagement zone’. Het is ten strengste verboden voor beide partijen om wapens te herbergen in dit gebied. Het Israëlische grenswerk betekent feitelijk dat alleen Syrië daar wapens zou kunnen herbergen. Daarnaast bestaat er, zowel aan Israëlische als aan Syrische zijde, een strook van 25 kilometer, waarin maar een beperkte hoeveelheid wapens en soldaten mogen worden gestationeerd.
UNDOF heeft het recht om dit één keer in de twee weken te controleren. Zij zijn dan bevoegd om militaire bases te betreden om controles uit te voeren. De vraag is in hoeverre deze controles effectief zijn, aangezien de UNDOF troepen hun voertuigen niet mogen verlaten. Zij kunnen dus geen opslagplaatsen betreden. Een derde taak is het onderhouden van contacten met zowel het Israëlische als het Syrische leger. Hiervoor heeft UNDOF speciale liaison-eenheden, die in direct contact staan met vergelijkbare eenheden in beide legers.
De Syrische burgeroorlog
De Syrische burgeroorlog heeft veel invloed gehad op het werk van UNDOF. Na een aantal directe contacten met gewapende groepen werd in 2012 een groep UNDOF-soldaten uit Fiji ontvoerd door de radicaalislamitische beweging Al Nusra. Dit leidde bijna tot een militaire interventie door Israël om de UNDOF soldaten te bevrijden. Gelukkig werden alle soldaten ongedeerd vrijgelaten na onderhandelingen. Details hierover zijn niet naar buiten gebracht. De ontvoering was wel voldoende reden voor UNDOF om een officieel verzoek bij Israël in te dienen voor terugtrekking uit Syrië. Israël is daarmee akkoord gegaan en heeft UNDOF de ruimte geboden alle troepen terug te trekken naar de Israëlische zijde. In 2018 keerden de UNDOF troepen weer terug naar hun zone op Syrisch grondgebied. UNDOF hervatte daarmee officieel haar activiteiten, zoals beschreven in het internationale mandaat.