Noot: tenzij anders vermeld, wordt met ‘Israël’ bedoeld: Israël binnen de Groene Lijn, maar inclusief officieel geannexeerde gebieden (Oost-Jeruzalem, Golan). Demografische tellingen en schattingen kunnen uiteenlopen afhankelijk van de politieke agenda van de rapporteur. In het onderstaande is zo veel mogelijk gebruik gemaakt van neutrale en officiële bronnen, waar nodig aangevuld met andere tellingen. Niettemin kunnen er verschillen optreden in aantallen.

Totaal aantal inwoners: 9,380,070 (schatting 2021)

Bevolkingsdichtheid: 425 inwoners per km²

Tabel 1.1 Leeftijdsopbouw Israël (2017)

Bron: CIA World Factbook

Mediane leeftijd: 30,1 jaar (2018 – leeftijd die de meeste mensen hadden)

Geboortecijfer: 17,9 geboorten per 1000 inwoners (2018)

Sterftecijfer:  5,2 overlijden per 1000 inwoners (2018)

Levensverwachting bij geboorte: 82,7 jaar; mannen 80,8 jaar, vrouwen 84,7 (schatting 2018)

Zuigelingensterfte: 3,4 per 1000 geborenen: jongens 3,4 meisjes 3,4 (schatting, 2018)

Gemiddelde leeftijd moeder bij geboorte 1e kind: 27,6 jaar (2015)

Gemiddeld aantal kinderen per vrouw: 2,63 (schatting, 2018)

Aantal verkeersdoden: 277 (2015; bron: World Health Organization)

In 2018 groeide de Israëlische bevolking met 2%: 81% door natuurlijke groei, 19% door een positief immigratiesaldo.

De natuurlijke groei van de Joodse bevolking, zowel binnen de Groene Lijn als in de nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever, varieert per religieuze groep: hoe religieuzer, hoe groter het aantal kinderen.

Inwoners grote steden

In 2018 woonde 92,4 procent van de totale bevolking van Israël in een stad of stedelijk gebied; een kwart van de bevolking woont in de vijf grote steden Jeruzalem, Tel Aviv, Haifa, Rishon Lezion en Ashdod. Slechts 7,6% woont in een dorp. Minder dan 2% woont in een kibboets (in 1948 was dat nog 6%).

Tabel 1.2 Aantal inwoners (heel) Jeruzalem, x 1000:

Bron: Jerusalem Institute for Israel Studies, 2018 (cijfers uit 2016)

Aantal inwoners Tel Aviv-Jaffa:

Totaal: 443.939
Joden: 401.500 (90,4%)
Moslims en Arabische christenen: 19.700 (4,4%)
Overig: 22.739 (5,1%)

 Aantal inwoners Haifa:

Totaal: 281.087
Joden: 217.600 (77,4%)
Moslims en Arabische christenen: 31.800 (11,3%)
Overig: 31.700 (11,2%)

Bron: Israel Central Bureau of Statistics, 2017

Onderwijs

Israël besteedde in 2014 5.7% van het bruto binnenlands product aan onderwijs. 97.8% van de bevolking boven de 14 kan lezen en schrijven. In Israël geldt een leerplicht van 11 jaar. Basis- en secundair onderwijs duren elk 6 jaar. 46% van de bevolking tussen de leeftijden 25 en 64 heeft tertiair onderwijs, ruim boven het OECD-gemiddelde van 32% (OECD, 2013).

Het verwachte aantal jaren dat een inwoner van Israël aan scholing zal besteden (totaal basis-, secundair en tertiair onderwijs) is 16 jaar.

In Israël bestaat er een scheiding, naar voertaal, tussen het Hebreeuwse en het Arabisch-Israëlische onderwijssysteem. Binnen het Hebreeuwse onderwijssysteem zijn er algemene, religieus-zionistische en ultra-orthodoxe scholen.

Religieuze en etnische groepen

Tabel 1.3 Bevolking naar religie (1950-2017, x 1.000) 

Bron: Israel Central Bureau of Statistics

De meerderheid van de Joden is in Israël geboren (73,6% in 2012). Van de Joodse bevolking is circa een derde religieus en twee derde seculier, waarvan een groot deel wel ‘traditioneel-religieus’ is: zij hebben een sterke affiniteit met de tradities van het – orthodoxe – Jodendom en geloven vaak in God, maar leiden geen religieus leven.

De meerderheid van de Arabieren is in Israël geboren en is moslim (16,6% van de Israëli’s).

2,1% van de Israëlische bevolking is christen en in meerderheid Arabisch. De Arabischtalige Druzen vormen 1,7% van de bevolking. Belangrijke Arabische concentraties zijn te vinden in het oosten van de Sharonstreek, langs Wadi Ara en in Centraal-Galilea, de oostelijke wijken van Jeruzalem en Bedoeïenenplaatsen in de noordelijke Negev.

Bahai
Het bahaigeloof is een monotheïstische religie die in 1844 gesticht is door Bahá’u’lláh in Perzië (het huidige Iran). Later werden de bahai-leiders verbannen naar Akko. Wereldwijd zijn er naar schatting ongeveer zes miljoen bahai’s in ruim landen. Door de meeste moslims worden de bahai’s niet als moslims beschouwd. Het Wereldcentrum van de bahai is gevestigd in een zeer fraaie tempel in Haifa, door de bahai’s beschouwd als hun heilige stad.

Bedoeïenen
Het woord Bedoeïen is afkomstig van het Arabische badawi, woestijnbewoner of nomade.  Bedoeïenen zijn voornamelijk Arabische woestijnbewoners in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Bedoeïenen leven soms in tenten, en hebben een nomadisch, semi-nomadisch of sedentair bestaan.

In Israël wonen meer dan 200.000 Bedoeïenen, voornamelijk in het zuiden van het land, in de Negev. Zij zijn oorspronkelijk nomaden, maar velen wonen nu in huizen. De grootste Bedoeïenen-plaats in Israël is de stad Rahat. Bedoeïenen in Israël zijn niet dienstplichtig, maar sommigen melden zich wel aan als vrijwilliger.

Druzen
De Druzen vormen een kleine religieuze gemeenschap met in totaal ongeveer 600.000 leden in Syrië, Libanon, Israël en Jordanië, waar zij officieel erkend worden als een afzonderlijke religieuze gemeenschap met een eigen rechtssysteem. Zij spreken Arabisch en volgen een sociaal patroon dat sterk lijkt op dat van de Arabieren, maar beschouwen zich vaak niet als Arabieren. Dit geldt voor veel Israëlische Druzen. De beweging is ontstaan als een mystieke stroming in de middeleeuwse sjiitische islam. Sommigen leden noem zich een sekte van het sjiisme, anderen noemen zich zelfs geen moslim. Men kan zich niet tot het druzische geloof bekeren. Druzen zijn vaak loyaal aan de regering van het land waarin zij wonen. Druzen dienen in het leger en stemmen bij verkiezingen.

Nederzettingen

De Joodse migratie naar de Westelijke Jordaanoever is sinds de Tweede Intifada sterk afgenomen, maar die daling van de bevolkingsgroei wordt opgeheven door natuurlijke groei. In 1991 verhuisden 9000 Joden naar de Westoever (exclusief Oost-Jeruzalem) en werden er 2.600 geboren. In 2011 was die verhouding omgedraaid: er verhuisden 3.600 Joden naar de Westoever en er werden er 10.800 geboren.

In 1991 woonden er minder dan 5000 orthodoxe Joden op de Westoever, dat was 5% van het totale aantal Joodse inwoners. Op dit moment is ruim 30% van de inwoners van de nederzettingen orthodox. Op basis van deze groeicijfers zou dat in 2020 40% worden.

Tabel 1.4 Joodse inwoners nederzettingen en Oost-Jeruzalem (1985-2015)*

Bronnen: Israel Central Bureau of Statistics, 2014 en 2016; Migration Policy Centre, European University Institute Florence, 2013; Jerusalem Institute for Policy Research 2015.

Immigranten en vluchtelingen

Immigratie voor de stichting van de staat

Voor de migratie van Joden naar Israël wordt vaak de term ‘aliyah’ gebruikt, dit betekent letterlijk ‘opstijging’. Ook voor de oprichting van de staat vonden er immigratiegolven plaats van Joden die uit zionistische of religieuze overwegingen naar het huidige Israël trokken, of om pogroms in hun land van herkomst te ontvluchten. Deze worden aangeduid met ‘de eerste (tweede, derde etc.) aliyah’.

Tabel 1.5 Aantallen immigranten in Aliya 1-5

Bron: Ministry of Aliya and Immigrant Absorption

Na 1948: Joden uit de Arabische wereld

Na de oprichting van de staat in 1948 verklaarden Arabische landen de oorlog aan Israël en moesten zo’n 850.000 Joden die in deze landen woonden vluchten. Zij kregen veelal te maken met beperkingen van hun rechten en met pogroms, waarvoor ze massaal op de vlucht sloegen.

Tabel 1.6 Aantal Joden in Arabische landen voor en na 1948

Bron: Justice for Jews from Arab Countries, 2014

Joodse vluchtelingen uit Arabische landen naar Israël 1948-1972:

Marokko, Algerije, Tunesië: 330.833
Libië: 35.666
Egypte: 29.325
Irak: 129.292
Syrië, Libanon: 10.402
Jemen, Aden: 50.552

Bronnen: Avneri (1984), Shapiro (1973)

Tabel 1.7 Immigranten per periode van immigratie, laatste continent en land van herkomst. Landen per continent zijn slechts een selectie.

Azië, Afrika en onbekend tot 2010 berekend: CBS differentieerde daarna niet meer tussen Afrika en Azië.